وبلاگ

ناخن جویدن در کودکان فقط یک عادت ساده نیست! در این مقاله علت‌های روانشناختی آن را بررسی می‌کنیم و ۵ راهکار مؤثر برای ترک این رفتار ارائه می‌دهیم.

  • 1404-02-31
چرا کودکم ناخن می‌جود؟

مقدمه

ناخن جویدن (Onychophagia) یکی از رفتارهایی است که خیلی از کودکان انجام می‌دهند، گاهی بی‌دلیل و گاهی به‌طور مداوم. اما

آیا این فقط یک عادت عصبی ساده است؟

یا نشانه‌ای از اضطراب درونی کودک؟
در این مقاله، دلایل پنهان روانشناختی پشت این رفتار را بررسی می‌کنیم و با راهکارهای واقعی، به شما یاد می‌دهیم چطور کودک‌تان را کمک کنید تا این عادت را برای همیشه کنار بگذارد.

⸻

علت‌های روانشناختی ناخن جویدن در کودکان

۱. اضطراب و تنش درونی

کودکانی که استرس، اضطراب، یا نگرانی تجربه می‌کنند (مثل فشار در مدرسه، دعوای والدین یا تغییرات محیطی)، ممکن است ناخن جویدن را به عنوان راهی برای تخلیه‌ی تنش استفاده کنند.

۲. عادت‌سازی عصبی (رفتار تکراری بی‌هدف)

گاهی این رفتار هیچ دلیل احساسی خاصی ندارد و فقط تبدیل به رفتار تکراری خودکار شده، مثل مکیدن انگشت یا تکان دادن پا.

۳. الگوگیری از دیگران

اگر یکی از والدین یا اطرافیان کودک این عادت را داشته باشد، کودک هم به تقلید از او این رفتار را یاد می‌گیرد.

۴. احساس خستگی یا بی‌حوصلگی

برخی کودکان وقتی خسته‌اند، جلوی تلویزیون یا هنگام مطالعه ناخودآگاه شروع به جویدن ناخن می‌کنند.

⸻

۵ روش طلایی برای ترک ناخن جویدن در کودکان

۱. بدون سرزنش، فقط درک و توجه

هیچ‌وقت کودک را به‌خاطر ناخن جویدن سرزنش یا تنبیه نکنید. این کار باعث افزایش اضطراب و در نتیجه تشدید رفتار می‌شود. به جای آن با آرامش بپرسید:
«عزیزم، امروز چیزی ناراحتت کرده؟»

۲. استفاده از روش جایگزین مثبت (مثلاً توپ استرس)

به کودک کمک کنید تا انرژی یا اضطراب خود را از راه دیگری تخلیه کند. مثل:
    •    فشار دادن توپ استرس
    •    کشیدن نقاشی
    •    لمس یک پارچه نرم یا اسباب‌بازی خاص

۳. استفاده از قرارداد رفتاری با کودک 

با کودک قرارداد ببندید:
«اگر امروز ناخنت رو نجوی، یه برچسب خوشگل می‌گیری.»
و بعد از مثلاً ۵ برچسب، یک جایزه کوچک برایش در نظر بگیرید.

۴. استفاده از لاک بی‌مزه مخصوص کودکان (درمان رفتاری ملایم)

لاک‌های بی‌مزه مخصوص کودکان وجود داره که طعم تلخ و بی‌مز‌ه‌ای دارند. استفاده از اون‌ها بدون اجبار، و با توضیح منطقی، کمک می‌کنه کودک ناخودآگاه از ناخن جویدن صرف‌نظر کنه.

۵. شناسایی و درمان ریشه اضطراب با کمک روانشناس کودک

اگر رفتار شدید و مداوم باشه، بهتره یک روانشناس کودک او رو بررسی کنه. شاید دلیل اصلی اضطراب عمیق‌تری وجود داره که خودش رو به شکل ناخن جویدن نشون می‌ده.

⸻

نکته خاص (که والدین باید بدونن):

تحقیقات نشون داده که برخی کودکان از طریق جویدن ناخن احساس کنترل به‌دست می‌آرن. یعنی در شرایطی که حس می‌کنن روی محیط یا اتفاقات کنترلی ندارن، ناخن جویدن بهشون حس “تسلط بر چیزی” می‌ده.
پس اگر فرزند شما این رفتار رو نشون می‌ده، ممکنه در بخش‌های دیگه زندگی احساس ناتوانی کنه. با تقویت اعتماد به نفس، این رفتار هم کاهش پیدا می‌کنه.

⸻

جمع‌بندی

ناخن جویدن در کودکان فقط یک عادت نیست؛ اغلب نشونه‌ای از دنیای درونی پُر از احساسات حل‌نشده است. با درک دلیل اصلی، همدلی، و استفاده از روش‌های ملایم و مؤثر، می‌تونید کمک کنید تا کودک‌تون این عادت رو کنار بذاره و به آرامش درونی برسه.
 

نظرات :
نظرتان را بنویسید :